Hallux Valgus (Paluch koślawy) – poradnik dla terapeutów manualnych i pacjentów.
Hallux Valgus jest powszechnie występującą dysfunkcją ruchu niezależnie od populacji. Jego przyczyny pozornie nie są znane i właśnie im się przyjrzymy dokładnie.
Z naszych obserwacji wynika, że płcią predysponującą są kobiety w wieku 25+, ale to tylko statystyka, bo problem może występować dużo wcześniej.
Czym jest HV (Hallux Valgus) nazywany potocznie paluchem koślawym? Mówi się o przywiedzeniu palucha, czyli palca pierwszego stopy z zauważalnym wybrzuszeniem tej okolicy. Dysfunkcja występuje często obustronnie i to daje do myślenia, ponieważ musi być jakiś punkt centralny dla takiego stanu rzeczy.
Dlaczego tak się dzieje i gdzie powinniśmy szukać przyczyny?
Pierwotnymi objawami koślawości palca pierwszego jest ból w okolicy I stawu śródstopno-palcowego stopy. Na dalszych etapach możemy zaobserwować stan zapalny w tym stawie, zbliżanie się końca dalszego palucha do pozostałych palców, stopa wygląda jak by była skręcona. Ból z okresowego przechodzi w stały, szczególnie przy zaostrzeniu stanu zapalnego.
Tak mniej więcej wygląda dysfunkcja.
Co robimy przy objawach Hallux Valgus?
Najczęściej udajemy się do lekarza, który przepisuje nam leki na to schorzenie, jakieś zabiegi typu laser lub ultradźwięki albo aparat odwodzących paluch. Mogą zdarzyć się ćwiczenia z terapeutą, ale powinny być prowadzone kompleksowo. W artykule skupię się na pracy manualnej ze stawami, mięśniami oraz powięzią. Często dowiadujemy się, że jedynym leczeniem jest fizykoterapia bądź leki. Dysfunkcja w najlepszym przypadku przestaje dawać objawy bólowe, ale ustawienie stawu się nie zmienia.
Wyjaśnienie jest proste; HV czyli paluch koślawy jest objawem, a przyczyna znajduje się często zupełnie gdzie indziej.
I staw śródstopno- palcowy jest końcem, bądź początkiem taśmy spiralnej powięzi kończyny dolnej oraz „sekwencja ruchu przedniego i rotacji wewnętrznej kończą się na paluchu.”
To znaczy, że działając na sam staw, który daje objawy bólowe niewiele wskóramy. Oczywiście objaw bólowy może się zmniejszyć, bo działamy na receptory i wygaszamy informacje z tego rejonu do mózgu. Ale dysfunkcja pierwotna nadal pozostaje. Dysfunkcja, której objawem jest właśnie paluch koślawy.
Do przyczyn podawanych często w literaturze zaliczamy:
– czynniki genetyczny, czyli dziedziczny
– osłabienie aparatu mięśniowo- więzadłowego więc mowa tutaj głównie o tkankach miękkich
– chodzenie w wąskim obuwiu i tutaj myślimy o kompresji palców stóp
– nieprawidłowa budowa stopy typu egipska, na co oczywiście nie mamy wpływu
– choroby reumatyczne i szczególnie ich stany zaostrzenia
Wg Stecco paluch koślawy objawia się:
„w płaszczyźnie poprzecznej dezorganizacja postawy może rozpocząć się od jednostronnej koślawości palucha. Rotacja wewnętrzna przodostopia jest kompensowana przez ewersję kości skokowej poprzez skrócenie mięśni strzałkowych. Kolano i biodro ulegają rotacji wewnętrznej, z przesunięciem miednicy po tej samej stronie ku przodowi. Kompensacja tułowia jest kontrlateralna, z następującą przednią rotacją przeciwległej łopatki.
W odcinku szyjnym i lędźwiowym para sił rotacji wewnętrznej i zewnętrznej przyjmuje wzmożone napięcie, aby skompensować brak równowagi i aby przywrócić środek ciężkaości do jego naturalnej pozycji.”
Z tego fragmentu książki wynika, ze aby prawidłowo prowadzić terapie hallux’a nasza terapia powinna nawet dochodzić do odcinka szyjnego kręgosłupa.
Do głównych metod terapii hallux valgus możemy zaliczyć:
– rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, czyli terapie tkankowe
– Kinesiotaping, aplikacje korekcyjną
– streching mięśniowy
– ćwiczenia wysklepiające łuków stopy
– nauka prawidłowego obciążania stopy, szczególnie podstawy I kości śródstopia
– ćwiczenia postawy ciała
Pamiętajmy ze wczesna interwencja zwiększa szanse na powodzenie terapii.
Pracę zaczynamy od diagnostyki całego aparatu ruchu. I tak idąc od dołu diagnozujemy poszczególne elementy ciała pacjenta:
-stawy obu stóp (dysfunkcja może występować obustronnie),
-zwracamy uwagę na stawienie kości piętowej oraz skokowej,
-napięcie mięśni strzałkowych, czyli tych po bocznej stronie goleni,
-biomechanikę stawu kolanowego oraz biodrowego i ich właściwego działania,
-ułożenie miednicy, czy nie ma nadmiernych rotacji kostnych,
-ustawienie tułowia w kontekście rotacji i skłonów w różnych partiach ciała,
-pozycję wyrostków kolczystych kręgosłupa czyli badanie kręgosłupa.
Z właściwie zebranym wywiadem oraz przeprowadzonym szczegółowym badaniem pacjenta możemy przystąpić do pracy. Dobieramy odpowiednie ćwiczenia, techniki terapeutyczne oraz zalecenia do domu. Często zmiana nawyków może być kluczem do sukcesu i powodzenia terapii.
Sprawdź w czym możemy jeszcze pomóc lub wejdź na nasz kanał na You Tube