Fizjoterapia urologiczna po prostatektomii
Fizjoterapia urologiczna po zabiegu prostatektomii może być kluczowa w dochodzeniu pacjenta do pełni zdrowia i powrotu do normalnego funkcjonowania na co dzień.
Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u mężczyzn w Polsce. Pomimo prężnie rozwijających się nowych technik zabiegowych (laparoskopia, robot da Vinci) nadal część pacjentów ma powikłanie w postaci nietrzymanie moczu (głównie wysiłkowe) i zaburzenia erekcji (całkowite lub częściowe). We wczesnym okresie pooperacyjnym na wyżej wspomniane problemy cierpi około 30% mężczyzn, w późniejszym okresie około 5 % mężczyzn.
Powikłania pooperacyjne
Niewątpliwie jest to bardzo duży problem dla mężczyzny utrudniający normalne funkcjonowanie w życiu prywatny czy zawodowym. Powikłania te, nie oznaczają błędu chirurga podczas operacji, tylko nieprawidłowe funkcjonowanie rejonu miednicy (mięśniowe, więzadłowe, krwionośne, nerwowe). Za trzymanie moczu i wzwód odpowiedzialne są mięśnie dna miednicy. W skład mięśni dna miednicy wchodzą 2 mięśnie bezpośrednio trzymające mocz: zwieracz zewnętrzny cewki moczowej i zwieracz wewnętrzny cewki moczowej. Zwieracz wewnętrzny na skutek operacji zostaje mechanicznie uszkodzony lub całkowicie wycięty, jest to nieuniknione, ponieważ jest bardzo blisko prostaty. Za erekcję odpowiedzialne są również mięśnie dna miednicy oraz przechodzące między nimi naczynia krwionośne i nerwowe. Na skutek operacji może dojść do uszkodzenia pęczków naczyniowo-nerwowych obok prostaty, odpowiedzialnych za wzwód.
Przyczyny nietrzymania moczu i zaburzeń erekcji
Pierwszą przyczyną nietrzymania moczu i zaburzeń erekcji jest sytuacja w której na skutek operacji (lub czasem przed operacją) powstały napięciowe problemy w ciele, które uniemożliwiają wykorzystanie potencjału z mięśni dna miednicy. Przykładem są blizny po laparoskopii, które zaburzają funkcjonowanie jamy brzusznej, a to przenosi się na mięśnie dna miednicy.
Drugą przyczyną jest budowa anatomiczna wokół rejonu prostaty. Chirurg usuwając komórki nowotworowe, ratuje w ten sposób życie pacjenta, ale nie zawsze ma możliwość oszczędzić struktury odpowiedzialne za trzymanie moczu (głównie mięsień zwieracz wewnętrzny cewki moczowej) czy erekcję (pęczki naczyniowo-nerwowe odpowiadające za wzwód)
Jak fizjoterapia urologiczna może pomóc
W tym momencie wkracza fizjoterapia, która jest w stanie wpłynąć na obie przyczyny. Na pierwszą poprzez usunięcie napięć, na drugą poprzez odnalezienie kompensacji w organizmie, które zastąpią uszkodzone tkanki. Leczymy to poprzez unormowanie napięć w ciele terapią manualną, trening mięśni dna miednicy, szereg zaleceń związanych z prawidłowym funkcjonowaniem dna miednicy w życiu codziennym oraz regularną praca z pompką erekcyjną w warunkach domowych.
Jak przebiega taka rehabilitacja? Fizjoterapeuta przeprowadza wnikliwy wywiad, bada pacjenta, szuka przyczyn dolegliwości i proponuje indywidualny plan terapeutyczny. Zachęcam do konsultacji z fachowcami, gdyż rehabilitacja urologiczna pomaga zwiększyć komfort życia na co dzień. Pozwala wrócić do życia zawodowego czy aktywności fizycznej.
Sara Pawluk, fizjoterapeutka urologiczna, proktologiczna